رفتن به محتوای اصلی
دسته بندی :
ارسال شده در تاریخ :

عملیات طریق القدس

عملیات  طریق القدس

گروه رزمندگان اعزامی به منطقه جنوب، عملیات طریق القدس گروه برادر کریم آنجفی آبان  1360

فرمانده گروه : برادر کریم آنجفی
منطقه مأموریت : جنوب کشور – منطقه بستان
مدت مأموریت : 2 ماه و 11 روز
عضویت افراد اعزامی : پاسدار و بسیجی
تعداد افراد اعزامی : 108 نفر
تاریخ اعزام : 09/08/1360
تاریخ پایان مأموریت : 20/10/1360
تعداد شهدا : 7 نفر
تعداد مجروحین : 18 نفر

مقدمه
پس از عقب راندن ارتش بعثی عراق از منطقه شمال آبادان و شکستن محاصره این شهر درعملیات ثامن الائمه علیه السلام، فرماندهان ارتش و سپاه وضعیت جدید را مورد بررسی قرار داده و استراتژی آزادسازی مناطق اشغالی در جنوب را با تأسیس قرارگاه کربلا در دستور کار قرار دادند و بدین ترتیب دوازده طرح عملیاتی موسوم به کربلا تهیه شد و برهمین اساس، عملیات آزاد سازی شهر بستان و روستاهای حومه آن و جاده های مواصلاتی تا مرز مشترک ایران و عراق با عنوان "طریق القدس" به عنوان اولین گام ازسلسله عملیات های کربلا در منطقه دشت آزادگان آماده اجرا شد.


طرح عملیات طریق القدس      
در طرح عملیات دوتلاش (محور) اصلی و فرعی مدنظر بود :
الف) تلاش اصلی :
با توجه به تحلیل و ارزیابی فرماندهان از آرایش نیروهای پدافندی عراق و نیز تفکر حاکم بر فرماندهان عراق و نوع نگرش آنان درباره توانایی نیروهای ایرانی و باور نداشتن به امکان عبور قوای ایرانی از منطقه رملی شمال منطقه عملیات، این محور با پیشنهاد سپاه پاسداران به عنوان محور اصلی عملیات انتخاب شد تا موجب غافلگیری نیروهای عراقی شود.

برهمین اساس مقررشد محورشمال کرخه با استفاده از مانور احاطه ای و با به کاربردن یک تیپ زرهی از ارتش جمهوری اسلامی و دوتیپ و یک گردان مکانیزه ازسپاه پاسداران ، پاکسازی و تنگه چزابه تأمین شود.
ب) تلاش فرعی (پشتیبانی) :
به منظور حمایت از تلاش اصلی و تأمین منطقه جنوبی عملیات، یک مانور جبهه ای با استفاده از دوتیپ زرهی ارتش جمهوری اسلامی و دو تیپ پیاده از سپاه پاسداران تصویب شد که ضمن پشتیبانی از تلاش اصلی اهداف دیگری را دنبال می کرد که عبارت بودند از:

آزادسازی شهربستان و منطقه غرب سوسنگرد و نیز دستیابی به کرانه شمالی رودخانه نیسان و سواحل شرقی هوالهویزه.


نگاه اجمالی به عملیات طریق القدس
عملیات در ساعت 30 دقیقه بامداد 08/09/1360 با رمز مقدس "یاحسین" و با عبور نیروهای پیاده یگان های سپاه پاسداران در چندین محور به طور همزمان آغاز شد.

نیروهای عمل کننده در محور شمالی در همان ساعات اولیه درگیری موفق شدند مواضع نیروهای عراقی در خطوط اول را تصرف کرده و نیروهای احتیاط آنها را در پشت خطوط پدافندی منهدم کنند.

به این ترتیب در ساعات 6 بامداد روز اول عملیات، تیپ امام حسین علیه السلام به همراه یک گردان مکانیزه سپاه و یک گردان از تیپ 3 زرهی لشکر 92 زرهی ارتش با عبور از منطقه رملی – که بر اثر بارندگی خاک آن محکم شده بود – موفق شدند تنگه چزابه را تصرف و تأمین کنند.

در محور جنوبی، دشمن که تلاش اصلی قوای ایرانی را از این محور می پنداشت، با بهره گیری ازموانع متعدد و هوشیاری نیروهایش به سختی مقاومت کرد و مانع پیشروی قاطع نیروهای ایرانی شد .

در نتیجه، رزمندگان اسلام با وجود شکستن خطوط پدافندی اولیه دشمن و تصرف پل سابله، با روشن شدن هوا مجبور به عقب نشینی شدند.

با بروز اوضاع سخت در محور جنوبی عملیات، تصمیم گرفته شد، نیروهای خودی در شمال با ورود به منطقه ابوچلاچ (منطقه ای کوچک، محصور بین شاخه های رودکرخه در غرب بستان) به سوی شرق و جنوب شرقی پیشروی کرده، بستان و منطقه سابله را تصرف و تامین کنند.

این طرح در روز دوم عملیات با ورود یگان های سپاه به منطقه ابوچلاچ تحقق یافت و شهربستان پس از 412 روز اشغال، آزاد شد.


نتایج
به این ترتیب با اجرای عملیات طریق القدس، 650 کیلومترمربع از خاک ایران اسلامی شامل: شهر بستان، حدود 70 روستا، پنج پاسگاه مرزی و تنگه استراتژیک چزابه آزاد شد.
موفقیت این عملیات حاصل مجاهدت، استقامت، ایثار و شهادت 809 نفر از رزمندگان اسلام که تعداد 44 نفر رزمندگان استان مرکزی بودند، می باشد.  
مروری بر عملکرد نیروهای اعزامی از استان مرکزی در عملیات طریق القدس تعداد 108 نفر از بسیجیان و پاسداران سپاه اراک به فرماندهی برادر حاج کریم آنجفی به منظور شرکت در جهاد و دفاع از حریم اسلام و انقلاب در آبان ماه سال 1360 با 3 دستگاه اتوبوس به پادگان امام حسن مجتبی علیه السلام تهران اعزام و پس از سازماندهی اولیه و تجهیز، با قطار به اهواز منتقل و به دلیل کثرت نیرو و عدم امکان پذیرش درپادگان گلف (پایگاه منتظران شهادت) راهی پادگان شهید علیرضا غیور اصلی در جاده ماهشهر شده تا آموزشهای لازم را فرا گیرند.
براثر حادثه تصادف در محل پادگان شهید غیوراصلی درتاریخ 18/08/1360 برادر علی جودکی به شهادت رسید و چند نفرمجروح گردیدند.

نیروهای اعزامی از اراک به همراه رزمندگان اعزامی از خمین برای مدت کوتاهی و با نام گردان امام رضا علیه السلام تحت امر تیپ 25 کربلا به فرماندهی سردار مرتضی قربانی قرار گرفتند .

البته لازم به ذکر است که در این ایام نیروهای دیگری از شهرهای ساوه، محلات، دلیجان، تفرش و آشتیان نیز درمنطقه حضور یافته و در یگانهای دیگر افتخار حضور در عملیات را داشتند. 
گردان تازه تأسیس امام رضا علیه السلام به منظور پشتیبانی از عملیات پس از استقرار در سوسنگرد و دهلاویه نهایتاً در نزدیکی شهربستان و در عرض جاده آسفالته مقابل پل سابله مستقر می شود بنابر این عملیات گردان از منطقه دهلاویه شروع و آزادسازی و تامین جاده سوسنگرد ـ بستان به آن محول می شود که با آزادسازی جاده فوق، مسیر هویزه به بستان قطع و امکان پشتیبانی منطقه ازعراقی ها گرفته شد.
روز اول عملیات در حالی که گردان با جلوداری رحیم آنجفی که پرچم در دست داشته و روی جاده آسفالته سوسنگرد به سمت بستان در حرکت بودند بر اثر انفجار گلوله توپ دشمن چند نفراز اعضای گروه مجروح شدند.
دو روز پس از استقرار گردان در محدوده پل سابله، دشمن شکست خورده، جهت بازپس گیری منطقه اقدام به پاتک سنگینی نمود که با ابتکار و نبوغ فرمانده سردار شهید رحیم آنجفی که با تفکیک نیروهای اعزامی از اراک و خمین، فرماندهی را عهده دار بود، یک گروه داوطلب آرپی‎جی ‏زن و تیربارچی انتخاب و به مقابله با دشمن می روند که با منهدم کردن یکی از تانکها باعث بسته شدن پل سابله و توقف حرکت تانک های دیگر شدند و در اثر شعله های ناشی از سوختن تانک، تمام منطقه روشن و متعاقب آن رزمندگان اسلام با روحیه جهادی و با استفاده از آر پی جی و نارنجک دستی شروع به شکار تانکهای بعدی نمودند در نتیجه با انهدام حدود40 دستگاه تانک و نفر بر دشمن، خط تثبیت می گردد.

در این مرحله از عملیات شهدای گرانقدر محمدمهدی ثامنی و محمد شفیع عزت پناه به لقاءالله پیوستند.
روز سوم درحالی که پاتک دشمن از شب شروع و با مقابله جانانه رزمندگان اسلام مواجه شده بود برای سرکوب نمودن دشمن نیاز بود که از تپّه‏ها و کانالهای بین نیروهای خودی و عراقی نیز استفاده شود.

از این رو تعدادی از رزمندگان جلوتر رفتند تا فاصله خود را با تانکهای دشمن کمتر کنند.

در این روز حین درگیری و شکار تانک شهیدان مجید ترکمانی، محمد رزاستوند، سیداسدالله داودی و قدرت الله چهار دیواری که در حال تعقیب دشمن بودند ، به لقاءالله پیوستند و چند نفر نیز مجروح شدند.

متعاقب اقدام جسورانه رزمندگان گردان امام رضا علیه السلام  نیروهای عراقی به مواضع خود عقب‎نشینی و نیروهای خودی هم به خاکریز استقراری خود بازگشتند و جنازه شهیدان محمد زراستوند و سیداسدالله داودی در منطقه باقی ‎ماند.
در ادامه گردان امام رضا علیه السلام با استقرار در کنار رودخانه سابله به تثبیت مواضع خود ادامه داد وپس ازچند روز، دشمن زبون با بجای گذاشتن تلفات زیاد انسانی و خسارات فراوان تجهیزاتی از جمله چندین نفربر وماشین‏آلات راه سازی که سالم به غنیمت گرفته شدند منطقه را ترک کرد.

بنابر این منطقه درگیری قبلی آزاد و امکان ورود و جستجو و انتقال پیکرهای شهیدان زراستوند و داودی فراهم و این امر صورت پذیرفت.
در این عملیات تعدادی از بهترین عزیزان گروه اعزامی از جمله دو نفر از اعضای شورای فرماندهی سپاه اراک به نام های شهید محمد زراستوند و شهید محمد مهدی ثامنی پس از رشادت های مثال زدنی در مصاف تن با تانک به درجه رفیع شهادت نائل آمدند .
در ادامه و با حضور نیروهای تازه نفس از شهرستان خمین به فرماندهی شهیدان سید علی شریفی ومحمد حسین ساعدی در منطقه و جایگزینی با نیروهای موجود، خاتمه مأموریت گردان اعلام شد و تعدادی جهت آموزشهای زرهی اعزام و ما بقی پس از تحویل سلاح در سوسنگرد، به پایگاه منتظران شهادت (گلف) منتقل و پس از دو روز با قطار به اراک مراجعت نمودند.
 یروهای اعزامی از استان مرکزی جمعا به استعداد 464 نفر به تفکیک ( اراک 108 نفر، خمین دو مرحله اعزام 306 نفر، ساوه 48 نفر ، محلات و دلیجان 37 نفر و تفرش و آشتیان 28 نفر) در عملیات پیروزمندانه طریق‎القدس شرکت نمودند.

کارنامه رزمندگان اعزامی از استان مرکزی در این عملیات با تقدیم 34 شهید از سپاه ، 9 شهید از ارتش جمهوری اسلامی ایران و یک نفر ازجهاد سازندگی مهر قبولی خورده و سند افتخار مردم این مرز و بوم شد.


ملاحظات : 
     1- مسئولیت گروه اعزامی از اراک را ابتدا برادر کریم آنجفی عهده دار بودند که در منطقه جنگی فرماندهی گروه به سردار شهید رحیم آنجفی واگذار شد.

     2- نیروهای اعزامی از اراک و خمین در مقطع کوتاهی ادغام و پس از تفکیک از یکدیگر، فرماندهی گروه اعزامی از اراک را سردار شهید رحیم آنجفی و فرماندهی گروه اعزامی از خمین را سردار شهید بهرام شیخی عهده دار بودند. 
گروه اعزامی از خمین نام گردان خودرا " روح الله " نامیدند. این گردان در مقاطع گوناگون دفاع مقدس حماسه های درخشانی را آفرید و شهیدان گرانقدری را تقدیم اسلام نمود .

     3- ترکیب گروه های اعزامی از استان مرکزی : 
     1-3 اراک - 108 نفر در قالب یک گروهان به فرماندهی شهید رحیم آنجفی در گردان امام رضا علیه السلام - تیپ 25 کربلا .

     2-3  خمین - گروه اول 126 نفر در قالب یک گروهان بعلاوه به فرماندهی شهید بهرام شیخی در گردان امام رضا علیه السلام - تیپ 25 کربلا  
گروه دوم 180 نفر به فرماندهی شهیدان سیدعلی شریفی و محمدحسین ساعدی – تیپ 14 امام حسین علیه السلام گروه مذکور بعد از عملیات در منطقه حاضر شدند و درخط پدافندی حضور داشتند.
     3-3  ساوه - 48 نفر به فرماندهی شهید سلیمان دلاور – گردان ثارالله – تیپ 14 امام حسین علیه السلام
     4-3  محلات و دلیجان - 37 نفر به فرماندهی شهید سید ابراهیم رضی – تیپ 14 امام حسین علیه السلام
     5-3  تفرش و آشتیان - 28 نفر به صورت اعزام های متفرقه 

     4-  شهیدان رحیم آنجفی درحالی که فرمانده تیپ یکم( محور) لشکر 17علی بن ابیطالب علیه السلام بود،  مورخ 05/08/1362 در عملیات والفجر4 منطقه پنجوین عراق به شهادت رسید و محمدحسین ساعدی با سمت فرماندهی گردان روح الله از لشکر 17علی بن ابیطالب علیه السلام، مورخ 05/12/1362 در عملیات خیبر و در جزیره جنوبی مجنون عراق شهادت رسید و سیدعلی شریفی در جایگاه فرماندهی گروهان گردان روح الله از لشکر 17علی بن ابیطالب علیه السلام، مورخ 04/12/1362 در عملیات خیبر جزیره شمالی مجنون عراق به شهادت رسید و بهرام شیخی درحالی که فرمانده تیپ سوم (محور) لشکر 17 علی بن ابیطالب علیه السلام بود، مورخ 14/01/1364 در خط پدافندی طلائیه به شهادت رسیدند.

 
از ویژگیهای این عملیات می توان به موارد ذیل اشاره نمود: 
1- توزیع پلاک برای اولین بار بین نیروها که به صورت دایره و از آلیاژ آلومینیوم ساخته شده ویک عدد6 تا 8 رقمی روی آن ضرب شده بود و علاوه بر نقش بارزی که در شناسایی اجساد مطهر شهدا داشت به نمادی از دفاع مقدس ، شهادت ، مقاومت و افتخار تبدیل شد.

2- طریق‎القدس نشان داد که به رغم برتری نظامی دشمن، طراحی و انجام عملیات گسترده با سبک و شیوه جدید امکان پذیر است.

3- تشکیل تیپ توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از جمله تیپهای 25 کربلا، 14 امام‎حسین علیه السلام، 31 عاشورا، 8 نجف اشرف و... در این عملیات انجام شد .

 

شهدای گرانقدر گروه عبارتند از : 

1- محمد زراستوند

2- سید اسدالله داودی

3- محمدمهدی ثامنی

4- محمدشفیع عزت‎پناه                              

5 - مجید ترکمانی

6- قدرت‎الله چهار دیواری

7- علی جودکی


مجروحین گروه عبارتند از : 
1- مهدی آقاجانی

2- علیرضا احتیاط کار

3- جواد قلعی

4- حسن داودآبادی

5- اسدالله بیگی                                              

6- محمد تدّین( نوشمالی )

7- ابراهیم محمدطاهری

8- وجیه‎الله عسگری

9- محمد احمدی                                    

10- حسین کاظمی

11- هادی عرشیان (میقانی)

12- اکبر علیمحمدی

13- احمد طیّبی                                      

14- سید بلال محمدیان

15- محمدتقی اسحاقی

16- حجت الله خسروبیگی

17- اسماعیل شعبانی                          

18- قربانعلی قاسمی 


سردار مرتضی قربانی فرمانده وقت تیپ 25 کربلا در رابطه با نقش نیروهای اعزامی از اراک و خمین در عملیات طریق القدس می گوید : 
گردان امام رضا علیه السلام که ترکیبی از عزیزان استان مرکزی بود جزو گردان های احتیاط قرار داشت و همزمان با پاتک دشمن در منطقه، به موازات جاده تا پل سابله مستقر و با دشمن درگیر شد .

در مجموع تلفات سنگینی دادیم ولی مقاومت خیلی خوبی شد و انصافاً سردار شهید شیخی و سردار شهید آنجفی و دیگر عزیزانی که از استان مردپرور مرکزی بودند پایمردی بسیار بالایی را انجام دادند و مقاومت سنگینی نمودند.
این بچه های استان مرکزی هم که بیشتر بچه های خمین و اراک بودند از طرف جاده حمله کردند و بحمدالله دوتا از تانک های دشمن را روی پل زدند .

وقتی روی پل خورد، نیروهای عراقی که از روی پل عبور کرده بودند وحشت زده به عقب برگشتند و یکی از تانک ها از کمر افتاد پایین توی رودخانه ، تانک بعدی که قصد رد شدن داشت نیز به پایین افتاد و راه بسته شد. در نتیجه تعدادی از عراقی ها اسیر و تعدادی تانک و نفربر به غنیمت گرفته شد .
الحمدالله بچه های شهید آنجفی، شهید شیخی و شهید ضرغامی به هر جهت محکم ایستادند و شهید هم آنجا دادند؛ حدوداً فکر کنم 60 نفر ولی تقریباً تنگه ی اُحُد بود آنجا، این مقاومت و این شجاعت و ایثار و فداکاری عزیزان ما از استان مرکزی و دیگر استان ها باعث شد که پاتک دشمن هم دفع شود .

برگرفته از مصاحبه ی صوتی – تصویری در تاریخ 28/09/1394 در محل سازمان موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس تهران .

برچسب ها
بازدید
دیدگاه
مطالب مرتبط
در مراسم یادواره شهید مسلمی در کوی امام علی اراک با موافقت آموزش و پرورش نام مدرسه میلاد در این کوی به نام شهید سعید مسلمی تغییر یافت. 🔹 این یادواره…
🔹هم‌زمان با سالروز ولادت اباعبدالله الحسین (ع) و روز پاسدار و مقارن با سالروز ولادت قمر بنی هاشم ابوالفضل العباس(ع) و روز جانباز، استاندار مرکزی به…
🔰همزمان با سالروز ولادت اباعبدالله الحسین (ع) و روز پاسدار، استاندار مرکزی به همراه مدیرکل دفتر اجتماعی استانداری و مدیرکل بنیاد شهید با حضور در منزل…
🔹غروب روز پنجشنبه دکتر مخلص‌الائمه استاندار مرکزی و سردار رفیعی‌کیا فرمانده فراجای استان و ربیعی مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران استان مرکزی در…
🔹ریحانه زهره وند دختر شهید محمد زهره‌وند در فرودگاه اراک به حجت الاسلام والمسلمین محسنی اژه ای خوش آمد گفت. 🔹شهید محمد زهره وند اولین شهید از شهدای…